Thuế xuất khẩu phân bón NPK sẽ về 0% từ 15/7

Ngày 31/5/2023, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 26/2023/NĐ-CP về Biểu thuế xuất khẩu, Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi, Danh mục hàng hóa và mức thuế tuyệt đối, thuế hỗn hợp, thuế nhập khẩu ngoài hạn ngạch thuế quan nhằm hài hòa lợi ích giữa tiêu dùng trong nước và thương mại.

Việc áp dụng mức thuế xuất khẩu thấp hơn với các mặt hàng sản xuất đủ nhu cầu hoặc dư thừa trong nước như phân bón, sẽ góp phần tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp.

Nghị định được ban hành nhằm mục tiêu kịp thời thực hiện các cam kết quốc tế, thúc đẩy quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô; đồng thời, kịp thời tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp sản xuất kinh doanh trong nước; khuyến khích doanh nghiệp tiếp tục đầu tư, đổi mới công nghệ, giảm giá thành sản phẩm để tăng cạnh tranh.

Nghị định số 26/2023/NĐ-CP tập trung bổ sung ba nhóm nội dung chính.

Một là, hợp nhất các quy định liên quan đến biểu thuế xuất khẩu, thuế nhập được sửa đổi, bổ sung từ năm 2016 đến nay để tiếp tục thúc đẩy cải cách thủ tục hành chính, đơn giản hóa, tạo thuận lợi cho cơ quan hải quan cũng như doanh nghiệp trong quá trình tra cứu, thực hiện.

Theo đó, Nghị định áp dụng mức thuế suất thuế xuất khẩu thấp hơn đối với các mặt hàng trong nước sản xuất đủ nhu cầu hoặc dư thừa, để tạo thuận lợi cho cơ quan hải quan và doanh nghiệp trong quá trình thực hiện, góp phần tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư máy móc sản xuất các mặt hàng có giá trị xuất khẩu cao, đảm bảo công bằng với các mặt hàng có chế biến tương tự.

Sản phẩm NPK Phú Mỹ (Ảnh minh hoạ)

Điển hình là đối với mặt hàng , Nghị định số 26/2023/NĐ-CP quy định mức thuế suất đối với phân lân, urê. Riêng phân bón DAP, NPK quy định mức thuế suất thuế xuất khẩu là 0% thay cho quy định thuế suất dựa theo tỷ lệ tài nguyên khoáng sản cộng chi phí năng lượng (51%), nhằm giảm thủ tục hành chính cho cơ quan hải quan và doanh nghiệp.

Việc sửa đổi này sẽ góp phần tạo điều kiện thuận lợi, đảm bảo quản lý chặt chẽ, tránh gian lận trong quá trình thực hiện việc thu thuế xuất khẩu.

Đồng thời, sửa đổi thuế suất thuế xuất khẩu của một số mặt hàng gồm: ống đồng, phân bón, than củi, thiếc, kẽm chưa gia công dựa trên nguyên tắc áp dụng mức thuế suất thuế xuất khẩu cao hơn đối với các mặt hàng trong nước chưa sản xuất được hoặc không đáp ứng đủ nhu cầu.

Hai là, chuyển đổi Biểu thuế xuất khẩu, Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi; Danh mục hàng hóa và mức thuế tuyệt đối, thuế hỗn hợp, thuế nhập khẩu ngoài hạn ngạch thuế quan để đảm bảo phù hợp với Danh mục Biểu thuế Hài hòa ASEAN 2022.

Việc chuyển đổi này cơ bản không ảnh hưởng đến các quy định hiện hành, bảo đảm nguyên tắc công bằng, có đi có lại; hài hòa lợi ích đối với hoạt động sản xuất kinh doanh, tiêu dùng trong nước và trong quan hệ thương mại.

Ba là, sửa đổi, bổ sung thuế suất thuế xuất khẩu, thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi của một số mặt hàng để khắc phục các vướng mắc, khó khăn trong quá trình thực hiện trên cơ sở kiến nghị của các bộ, ngành, hiệp hội, doanh nghiệp.

Trước đó, Bộ Tài chính đề xuất thuế xuất khẩu 5% đối với mặt hàng phân bón thuộc nhóm 31.02, 31.03, 31.04, 31.05 tại biểu thuế xuất khẩu, không phân biệt theo tỷ lệ tài nguyên khoáng sản trong phân bón.

Theo đó, đối với loại phân bón có giá trị tài nguyên khoáng sản cộng chi phí năng lượng dưới 51% giá thành sản phẩm sẽ có mức thuế suất thuế xuất khẩu tăng từ 0% lên 5%. Đối với mặt hàng phân bón có giá trị tài nguyên khoáng sản cộng chi phí năng lượng chiếm từ 51% giá thành sản phẩm trở lên có thuế suất thuế xuất khẩu 5% như hiện hành.

Việc đề xuất thuế xuất khẩu 5% đối với mặt hàng phân bón đã gặp phải nhiều phản ứng của các đơn vị sản xuất phân bón, nhất là phân bón NPK trong nước. Trong bối cảnh hiện tại, sản phẩm NPK sản xuất trong nước đang dư thừa công suất, việc áp thuế xuất khẩu 5% sẽ ảnh hưởng khá lớn đối với ngành sản xuất phân bón NPK.

Nếu áp dụng thuế xuất khẩu 5% thì mỗi tấn phân bón NPK của các đơn vị sản xuất trong nước sẽ tăng giá từ 30-60 đô la Mỹ/tấn tùy theo sản phẩm. Như vậy rất khó để cạnh tranh được với sản phẩm cùng loại đến từ Thái Lan và Trung Quốc.

Như vậy, việc áp dụng thuế xuất khẩu phân bón NPK bằng 0% rõ ràng là một tin đáng mừng trong bối cảnh phân bón NPK trong nước đã đủ cung, khuyến khích xuất khẩu, đồng thời cũng giảm bớt khó khăn cho các doanh nghiệp sản xuất trong nước.