Xu hướng tiêu dùng xanh, sạch của thị trường EU ngày càng gắt gao, liệu xuất khẩu nông lâm sản của Việt Nam sang thị trường này chỉ toàn thách thức?
Bài 1: Thêm “hàng rào xanh” từ thị trường EU Xuất khẩu hải sản sang EU tụt giảm mạnh do “thẻ vàng” IUU |
Ý kiến từ người trong cuộc
Là doanh nghiệp chuyên đến nhiều thị trường trên thế giới, đón nhận thông tin về Quy định châu Âu (EUDR) đã được Nghị viện châu Âu và Hội đồng châu Âu thông qua, ông Lê Đức Huy, Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV xuất nhập khẩu 2-9 Đắk Lắk (Simexco Đắk Lắk) không quá bất ngờ và lo lắng bởi doanh nghiệp đã có sự chuẩn bị từ trước đó và trong khoảng thời gian không ngắn.
Thách thức cũng là cơ hội để chúng ta khẳng định thương hiệu cà phê Việt Nam |
Đối với ngành hàng cà phê, TS. Nguyễn Phú Hùng – Chủ tịch Hội Khoa học kỹ thuật Lâm Nghiệp Việt Nam, đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn yêu cầu EU làm rõ các nội dung cần giải trình theo yêu cầu của EU trong điều kiện cụ thể tại Việt Nam khi phần lớn người trồng cà phê là các gia đình nhỏ lẻ.
Đồng thời, đề nghị có văn bản yêu cầu EU có chính sách hỗ trợ người dân trồng cà phê, trồng rừng chuẩn bị xây dựng hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu thực hiện trách nhiệm giải trình cũng như có thể đàm phán với EU thực hiện việc trì hoãn thực thi để các hộ gia đình trồng cà phê và trồng rừng có thể đáp ứng được với yêu cầu mà EU đề ra.
Bên cạnh đó, đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các tổ chức Quốc tế từ EU hỗ trợ tổ chức các lớp tập huấn hướng dẫn trước mắt là người trồng cà phê về các nội dung EU yêu cầu và trong dài hạn các hộ gia đình trồng rừng có gỗ bán cho các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu các sản phẩm sang EU.
Về phía doanh nghiệp, ông Lê Đức Huy nhận định, thách thức cũng là cơ hội để chúng ta khẳng định thương hiệu cà phê Việt Nam. Simexco Đắk Lắk sẽ rà soát 40 nghìn nông dân trồng cà phê cung cấp nguyên liệu cho doanh nghiệp để đáp ứng theo yêu cầu mới của thị trường xuất khẩu.
Dù vậy, với quy định mới trên, ông Lê Đức Huy cho rằng cơ quan chức năng của Việt Nam cần phải theo dõi kỹ các yêu cầu từ cũng như các đối tác nhập khẩu lớn để quy hoạch vùng nguyên liệu theo hướng bền vững, tuyệt đối không phát triển mới vùng sản xuất cà phê ở các vùng đất có rừng bị tàn phá, suy thoái.
Cần có hệ thống bản đồ hiện trạng rừng chính xác để xác định rõ, tránh sự mơ hồ, từ đó doanh nghiệp có cơ sở để thực hiện quy định này của thị trường EU. Đồng thời, cần đẩy mạnh truyền thông để người dân không trồng cà phê trên đất phá rừng.
Đáp ứng được các tiêu chuẩn sẽ giúp nâng cao giá trị của hạt cà phê Việt Nam gấp nhiều lần, đồng thời gia tăng thu nhập cho bà con nông dân, không còn thấp thỏm lo “được mùa, mất giá”.
Ông Nguyễn Văn Thảo – Đại sứ, Trưởng Phái đoàn Việt Nam tại Bỉ và EU nhận định, với một loạt các chính sách của EU đang ban hành và sắp ban hành sẽ ảnh hưởng rất lớn đến của Việt Nam. Do vậy, về phía cơ quan quản lý nhà nước cũng cần có những nghiên cứu, chuẩn bị và kiến nghị để có những điều chỉnh chính sách cho phù hợp, tránh tình trạng EU áp dụng rồi, khi đó chúng ta mới sửa chính sách thì rất khó.
Ông Trần Thanh Hải – Phó cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương): Gỗ là mặt hàng nhạy cảm về nguồn gốc xuất xứ, nhất là EU ban hành đạo luật chống mất rừng và chống suy thoái rừng (EUDR – EU Deforestation-free Regulation). Nói cách khác, họ không chấp nhận sản phẩm gỗ có sử dụng nguyên liệu từ phá rừng hay trồng trên đất phá rừng. Rừng chúng ta đã phá và trồng lại thì hiện nay EU cũng không chấp nhận. Giống như hải sản bị EU cảnh báo “thẻ vàng” IUU, dù đã nỗ lực tháo gỡ, nhưng qua 5 năm, chúng ta vẫn chưa gỡ được. Do đó, vấn đề nguồn gốc nguyên liệu, các doanh nghiệp xuất khẩu cần hết sức lưu ý. |
Bài 3: Minh bạch để nông lâm sản Việt tiến sâu vào thị trường EU
Nguyễn Hạnh – congthuong.vn